Ziektes en Plagen in Aardappelen
In onze moestuin cursus uitvoerig aandacht voor het voorkomen van ziekten en plagen en de biologische bestrijding ervan.
Hier beneden een overzicht van de mogelijke problemen die je kunt verwachten.
Insecten in Aardappelen
Coloradokever in Aardappelen biologisch bestrijden
De Coloradokever is een 1cm grote kever die eitjes legt aan de onderkant van het blad, de larven zijn het meest schadelijk! De kevers doen niet meer zoveel kwaad.
Biologisch bestrijding van de Coloradokever in Aardappelen
- De beste methode is vangen, verzamel de kevers die zijn duidelijk zichtbaar
- Zorg voor voldoende vruchtwisseling minimaal 4 jaar
- Wissel verschillende aardappel rassen af ieder jaar, er zijn ook rassen die minder gevoelig zijn voor vraat door de Coloradokever.
Bladluizen in Aardappelen
Gekruld bladeren met een plakkerige bruin/zwarte poeder op het blad, achterblijvende groei, hier zitten luizen op van ongeveer 2 mm grootte.
Dit kunnen groene als ook zwarte luizen zijn.
Biologische bestrijding Luizen in Aardappelen
- Zorg voor voldoende ventilatie of luchtbeweging in het gewas.
- Spuit met een oplossing van Brandnetelgier, groene zeep en spiritus on de bladluizen te bestrijden. Raak goed de onderkant van de bladeren, want daar zitten de meeste groene bladluizen.
- Plant af en toe Dille in de rij dit remt de ontwikkeling van de groene Bladluis.
Ritnaalden in Aardappelen
Als je gangen en gaten ziet in de aardappelen, dan wordt dit veroorzaakt door Ritnaalden (larf van kniptor).
Ritnaalden komen daar voor waar gedurende een aantal jaren de bodem niet bewerkt is: braak liggend terrein, grasland en daar waar struiken of bossig gewas heeft gestaan.
Biologische bestrijding Ritnaalden in Aardappelen:
- Zorg dat de grond af en toe dieper bewerkt wordt, of goed cultivatoren, grond los maken (storende lagen)
- De grond aangieten met een aftreksel van de Adelaarsvaren kort voor het planten of kort erna.
Aaltjes in Aardappelen (algemeen)
Aaltjes dringen de wortel binnen en verstoord de sap toevoer naar de plant. De wortel gaat dan sterk vertakken boven de beschadiging aan de wortel door het aaltje, er ontstaat een sterke vertakking en knobbels op de wortels.
Biologische bestrijding Aaltjes in Aardappelen
- Pas een goede vruchtwisseling toe minimaal 4 jaar (6 jaar bij zware aantasting)
- Voorkom natte en storende plekken / lagen in het perceel.
- Verreweg de meest effectieve methode is de inzet van Afrikaantjes als groenbemester, let er wel op dat je de planten met wortels uittrekt en verwijderd, (niet op het land want dan zitten de aaltjes weer in de bodem)!
- De planten aangieten met een aftreksel van Afrikaantjes dosering: 1:10
Kaswittevlieg in Aardappelen
Deze kleine vlieg komt voor in kassen en tunnels. Maar soms ook in de vollegronds buitenteelt!
Als de bodem te vast is met een te hoge zuur graat pH<5,0 neemt de plaag van Kaswittevlieg toe. Het blad wordt geel en bobbelig. Er zijn eitjes aan de onderkant van het blad zichtbaar, dit is het gevolg van de: Kaswittevlieg.
Bestrijding kaswittevlieg bij Aardappelen
- Spuit de aardappelen met groene zeep en spiritus en voeg hier Brandnetelgier en Heermoes aftreksel aan toe, dit versterkt de plant.
Schimmels in Aardappelen
Phytophthora in Aardappelen (aardappelziekte genoemd)
Bruine plekken op blad en stengels later ook in de aardappel zelf, dit is het gevolg van: Phytophthora ook Aardappelziekte genoemd.
Deze schimmel tast het blad, stengels, en uiteindelijk ook de aardappel aan. In het beginstadium komen er witte / beige pluimachtige puntjes op het blad, deze verkleuren later tot bruin of zwart en dan trekt de schimmel via de stengel naar de aardappel. De Aardappel heeft dan bruine vlekken.
Bij een zichtbare aantasting gaat het heel snel: binnen enkele dagen kan de hele plant bruin en verwelkt zijn.
Biologische bestrijding Tak-Phytophthora in Aardappelen
- Pas een ruime vruchtwisseling toe van minimaal 4 jaar
- Tomaten dienen beschermt te worden voor regen, of het nat slaan van het gewas tijdens dauw in de ochtend uren.
- Verwijder aangetast blad / stengel en vruchten (gooi niet op de composthoop)
- Ook hier weer is goede ventilatie noodzakelijk.
- Zorg voor een goede bodemstructuur
- Combinatieteelt met Afrikaan en Mierikswortel of Tuinboon
- Bestuif het gewas met Basaltmeel of Lavameel
- Spuit met een aftreksel van Boerenwormkruid en Grote Klis preventief tegen Phytophthora
Komkommermozaïekvirus in Aardappelen
Geelgroene, kringvormige vlekken op het blad en vrucht; slingerende lijntjes, dit is het gevolg van het Komkommermozaïekvirus.
(foto: Virus bij Delphinium/Ridderspoor)
Bestrijding Komkommermozaïekvirus in Aardappelen
- Bij zware aantasting: werk hygiënisch ontsmet snoeischaar, schoffel, en andere gereedschap (overbrengen via wondjes)
- Bestrijd Bladluizen en Trips met Brandnetelgier, groene zeep en spiritus zij zijn de overbrenger van het Mozaïkvirus
Phoma (Bladvlekkenziekte)
Op het blad ontstaan grijsbruine vlekjes, verkleurend naar bruinzwart. De vlekjes zijn omrand door een rode band, dit wordt veroorzaakt door bladvlekkenziekte. In een later stadium valt het binnenste van de bladvlek eruit.
(foto: Bladvlekken op aardappelen)
Biologische bestrijding van Bladvlekken in Aardappelen
- Pas een goede vruchtwisseling toe.
- Bestrooi het plantbed voor bieten met Basalt / Lava meel
- Combinatie teelt met Afrikaan, Goudsbloem en een diep wortelend gewas.
- Spuit met een plantversterker als Heermoes en Boerenwormkruid aftreksel dosering: 1:10
Sclerotinia in Aardappelen (Sclerotienrot)
Wit schimmelpluis is zichtbaar on stengel, stengel en bladeren, dit is Scleretonia, (niet te verwisselen met Botrytis, deze schimmel is grijs)
(Sclerotinia sclerotiorum)
Biologische bestrijding Scleretonia
- Zorg voor een goede ventilatie in het gewas
- Breng de pH op pijl, streef naar 6,5
Alternaria (bladvlekken)
Op het blad ontstaan grijsbruine vlekjes, verkleurend naar bruinzwart. De vlekjes zijn omrand door een rode band, dit wordt veroorzaakt door bladvlekkenziekte. In een later stadium valt het binnenste van de bladvlek eruit.
(foto: alternaria in pompoen)
Biologische bestrijding van Bladvlekken in Aardappelen
- Pas een goede vruchtwisseling toe.
- Bestrooi het plantbed voor bieten met Basalt / Lava meel
- Combinatie teelt met Afrikaan, Goudsbloem en een diep wortelend gewas.
- Spuit met een plantversterker als Heermoes en Boerenwormkruid aftreksel dosering: 1:10
Schurft in Aardappelen
Er ontstaan droge kurkachtige vlekken op de aardappelen dit is Schurft
Biologische bestrijding Schurft
- voorkom stress door natte periode gevolgd door droogte, gevolg; stagnerende groei
Overige ziekte en plagen in Aardappelen
Stikstof gebrek in Aardappelen
De bladeren van de aardappel kleuren geel en de groei blijft achter.
Voorkomen van Stikstofgebrek:
- Geef extra stikstof, in de vorm van ureum of Brandnetelgier. Sproei dit over de bladeren (blad meststof)
- Bemest voldoende met goed verteerde compost of andere meststoffen
- Breng de pH op pijl tussen de 5,8 en de 6,5 (dit verbeterd de opname met voedingsstoffen)
Kalium gebrek in Aardappelen
De bladeren worden donker groen en worden vervolgens bronskleurig.
Voorkomen van Kalium gebrek in Aardappelen:
- Kalium gebrek komt bijna niet voor!
- Geef extra kalium meststof,
- Bemest voldoende met goed verteerde compost of andere meststoffen
- Breng de pH op pijl tussen de 5,8 en de 6,5 (dit verbeterd de opname met voedingsstoffen)
Muizenvraat in Aardappelen
Muizenvraat kan al tijdens de teelt voorkomen, dan voornamelijk door woelratten, maar ook tijdens bewaring kunnen muizen een groot probleem vormen.
Voorkomen van Muizenvraat:
- Voorkom dat woelratten en muizen zich op het perceel breed maken.
- Voorkom / bestrijd muizenvraat tijdens bewaring.
Stootblauw bij Aardappelen
Blauw plekken in de aardappel
Voorkomen van Stootblauw
- Voorkom kneuzingen tijdens het rooien of bewaren
- Voorkom plotselinge groet temperatuur wisselingen
In onze moestuin cursus uitvoerig aandacht voor het voorkomen van ziekten en plagen en de biologische bestrijding ervan.
Hier beneden een overzicht van de mogelijke problemen die je kunt verwachten.
Insecten in Aardappelen
Coloradokever in Aardappelen biologisch bestrijden
De Coloradokever is een 1cm grote kever die eitjes legt aan de onderkant van het blad, de larven zijn het meest schadelijk! De kevers doen niet meer zoveel kwaad.
Biologisch bestrijding van de Coloradokever in Aardappelen
- De beste methode is vangen, verzamel de kevers die zijn duidelijk zichtbaar
- Zorg voor voldoende vruchtwisseling minimaal 4 jaar
- Wissel verschillende aardappel rassen af ieder jaar, er zijn ook rassen die minder gevoelig zijn voor vraat door de Coloradokever.
Bladluizen in Aardappelen
Gekruld bladeren met een plakkerige bruin/zwarte poeder op het blad, achterblijvende groei, hier zitten luizen op van ongeveer 2 mm grootte.
Dit kunnen groene als ook zwarte luizen zijn.
Biologische bestrijding Luizen in Aardappelen
- Zorg voor voldoende ventilatie of luchtbeweging in het gewas.
- Spuit met een oplossing van Brandnetelgier, groene zeep en spiritus on de bladluizen te bestrijden. Raak goed de onderkant van de bladeren, want daar zitten de meeste groene bladluizen.
- Plant af en toe Dille in de rij dit remt de ontwikkeling van de groene Bladluis.
Ritnaalden in Aardappelen
Als je gangen en gaten ziet in de aardappelen, dan wordt dit veroorzaakt door Ritnaalden (larf van kniptor).
Ritnaalden komen daar voor waar gedurende een aantal jaren de bodem niet bewerkt is: braak liggend terrein, grasland en daar waar struiken of bossig gewas heeft gestaan.
Biologische bestrijding Ritnaalden in Aardappelen:
- Zorg dat de grond af en toe dieper bewerkt wordt, of goed cultivatoren, grond los maken (storende lagen)
- De grond aangieten met een aftreksel van de Adelaarsvaren kort voor het planten of kort erna.
Aaltjes in Aardappelen (algemeen)
Aaltjes dringen de wortel binnen en verstoord de sap toevoer naar de plant. De wortel gaat dan sterk vertakken boven de beschadiging aan de wortel door het aaltje, er ontstaat een sterke vertakking en knobbels op de wortels.
Biologische bestrijding Aaltjes in Aardappelen
- Pas een goede vruchtwisseling toe minimaal 4 jaar (6 jaar bij zware aantasting)
- Voorkom natte en storende plekken / lagen in het perceel.
- Verreweg de meest effectieve methode is de inzet van Afrikaantjes als groenbemester, let er wel op dat je de planten met wortels uittrekt en verwijderd, (niet op het land want dan zitten de aaltjes weer in de bodem)!
- De planten aangieten met een aftreksel van Afrikaantjes dosering: 1:10
Kaswittevlieg in Aardappelen
Deze kleine vlieg komt voor in kassen en tunnels. Maar soms ook in de vollegronds buitenteelt!
Als de bodem te vast is met een te hoge zuur graat pH<5,0 neemt de plaag van Kaswittevlieg toe. Het blad wordt geel en bobbelig. Er zijn eitjes aan de onderkant van het blad zichtbaar, dit is het gevolg van de: Kaswittevlieg.
Bestrijding kaswittevlieg bij Aardappelen
- Spuit de aardappelen met groene zeep en spiritus en voeg hier Brandnetelgier en Heermoes aftreksel aan toe, dit versterkt de plant.
Schimmels in Aardappelen
Phytophthora in Aardappelen (aardappelziekte genoemd)
Bruine plekken op blad en stengels later ook in de aardappel zelf, dit is het gevolg van: Phytophthora ook Aardappelziekte genoemd.
Deze schimmel tast het blad, stengels, en uiteindelijk ook de aardappel aan. In het beginstadium komen er witte / beige pluimachtige puntjes op het blad, deze verkleuren later tot bruin of zwart en dan trekt de schimmel via de stengel naar de aardappel. De Aardappel heeft dan bruine vlekken.
Bij een zichtbare aantasting gaat het heel snel: binnen enkele dagen kan de hele plant bruin en verwelkt zijn.
Biologische bestrijding Tak-Phytophthora in Aardappelen
- Pas een ruime vruchtwisseling toe van minimaal 4 jaar
- Tomaten dienen beschermt te worden voor regen, of het nat slaan van het gewas tijdens dauw in de ochtend uren.
- Verwijder aangetast blad / stengel en vruchten (gooi niet op de composthoop)
- Ook hier weer is goede ventilatie noodzakelijk.
- Zorg voor een goede bodemstructuur
- Combinatieteelt met Afrikaan en Mierikswortel of Tuinboon
- Bestuif het gewas met Basaltmeel of Lavameel
- Spuit met een aftreksel van Boerenwormkruid en Grote Klis preventief tegen Phytophthora
Komkommermozaïekvirus in Aardappelen
Geelgroene, kringvormige vlekken op het blad en vrucht; slingerende lijntjes, dit is het gevolg van het Komkommermozaïekvirus.
(foto: Virus bij Delphinium/Ridderspoor)
Bestrijding Komkommermozaïekvirus in Aardappelen
- Bij zware aantasting: werk hygiënisch ontsmet snoeischaar, schoffel, en andere gereedschap (overbrengen via wondjes)
- Bestrijd Bladluizen en Trips met Brandnetelgier, groene zeep en spiritus zij zijn de overbrenger van het Mozaïkvirus
Phoma (Bladvlekkenziekte)
Op het blad ontstaan grijsbruine vlekjes, verkleurend naar bruinzwart. De vlekjes zijn omrand door een rode band, dit wordt veroorzaakt door bladvlekkenziekte. In een later stadium valt het binnenste van de bladvlek eruit.
(foto: Bladvlekken op aardappelen)
Biologische bestrijding van Bladvlekken in Aardappelen
- Pas een goede vruchtwisseling toe.
- Bestrooi het plantbed voor bieten met Basalt / Lava meel
- Combinatie teelt met Afrikaan, Goudsbloem en een diep wortelend gewas.
- Spuit met een plantversterker als Heermoes en Boerenwormkruid aftreksel dosering: 1:10
Sclerotinia in Aardappelen (Sclerotienrot)
Wit schimmelpluis is zichtbaar on stengel, stengel en bladeren, dit is Scleretonia, (niet te verwisselen met Botrytis, deze schimmel is grijs)
(Sclerotinia sclerotiorum)
Biologische bestrijding Scleretonia
- Zorg voor een goede ventilatie in het gewas
- Breng de pH op pijl, streef naar 6,5
Alternaria (bladvlekken)
Op het blad ontstaan grijsbruine vlekjes, verkleurend naar bruinzwart. De vlekjes zijn omrand door een rode band, dit wordt veroorzaakt door bladvlekkenziekte. In een later stadium valt het binnenste van de bladvlek eruit.
(foto: alternaria in pompoen)
Biologische bestrijding van Bladvlekken in Aardappelen
- Pas een goede vruchtwisseling toe.
- Bestrooi het plantbed voor bieten met Basalt / Lava meel
- Combinatie teelt met Afrikaan, Goudsbloem en een diep wortelend gewas.
- Spuit met een plantversterker als Heermoes en Boerenwormkruid aftreksel dosering: 1:10
Schurft in Aardappelen
Er ontstaan droge kurkachtige vlekken op de aardappelen dit is Schurft
Biologische bestrijding Schurft
- voorkom stress door natte periode gevolgd door droogte, gevolg; stagnerende groei
Overige ziekte en plagen in Aardappelen
Stikstof gebrek in Aardappelen
De bladeren van de aardappel kleuren geel en de groei blijft achter.
Voorkomen van Stikstofgebrek:
- Geef extra stikstof, in de vorm van ureum of Brandnetelgier. Sproei dit over de bladeren (blad meststof)
- Bemest voldoende met goed verteerde compost of andere meststoffen
- Breng de pH op pijl tussen de 5,8 en de 6,5 (dit verbeterd de opname met voedingsstoffen)
Kalium gebrek in Aardappelen
De bladeren worden donker groen en worden vervolgens bronskleurig.
Voorkomen van Kalium gebrek in Aardappelen:
- Kalium gebrek komt bijna niet voor!
- Geef extra kalium meststof,
- Bemest voldoende met goed verteerde compost of andere meststoffen
- Breng de pH op pijl tussen de 5,8 en de 6,5 (dit verbeterd de opname met voedingsstoffen)
Muizenvraat in Aardappelen
Muizenvraat kan al tijdens de teelt voorkomen, dan voornamelijk door woelratten, maar ook tijdens bewaring kunnen muizen een groot probleem vormen.
Voorkomen van Muizenvraat:
- Voorkom dat woelratten en muizen zich op het perceel breed maken.
- Voorkom / bestrijd muizenvraat tijdens bewaring.
Stootblauw bij Aardappelen
Blauw plekken in de aardappel
Voorkomen van Stootblauw
- Voorkom kneuzingen tijdens het rooien of bewaren
- Voorkom plotselinge groet temperatuur wisselingen