Ziektes en Plagen in Prei
In onze moestuin cursus uitvoerig aandacht voor het voorkomen van ziekten en plagen en de biologische bestrijding ervan, met tips en recepten. Hier beneden een overzicht van de mogelijke problemen die je kunt verwachten.
Insecten in Prei
Trips in Prei
De kenmerkende witte puntjes en vlekjes op het blad, dit wordt veroorzaakt door Trips.
Trips zijn kleine eerst wit / gele insecten lang en smal gevormd 0,5mm breed en 2mm lang, later zwart en ongeveer 2 a 3 mm lang. Ze zuigen aan de sappen van de plant en er zullen dan witte / lichtere puntjes op het blad verschijnen. Voor de prei is dit een probleem omdat de groei er licht door wordt gehinderd en er in het najaar een verhoogd risico bestaat dat de bladeren worden aangetast door lookroest. De larven / jonge trips vreten niet in het blad dat doet de prei / uienvlieg!
Biologische bestrijding Trips in Prei
- Spuit 100ml Brandnetelgier met 20ml spiritus en 20gr groenzeep per liter water, voeg hier een klein beetje suiker aan toe 2%, dit lokt de Trips uit hun schuilplaatsen. Bespuiting na 3 tot 6 dagen herhalen, zodat de trips die net uit hun eitjes komen ook geraakt worden. Meestal is een bespuiting voldoende zo tegen eind augustus / begin september.
- Prei laten overwinteren, dan vriezen de trips en de preivlieg dood. Laat de prei nog tot eind april doorgroeien en je hebt prachtige prei zonder insecten of schimmel.
Preivlieg / Uienvlieg
Blad vergeelt of rot weg, ook kan er een verdikking / vergroeiing aan de stengel basis ontstaan dit wordt veroorzaakt door de Preivlieg.
Ook jonge ui en prei planten kunnen worden aangetast door de uien-preivlieg. Voornamelijk bij hoge temperaturen en een hoge luchtvochtigheidsgraad treden er vaak probleem met de uienvlieg op. Let er op dat de jonge preiplanten niet zijn aangetast, dit kan het geval zijn bij preiplanten die uit de kas komen!!
Biologische bestrijding van Uienvlieg / Preivlieg
- Bijna niet mogelijk dit insect te bestrijden wel mogelijk preventief te weren!
- Zorg voor een ruime vruchtwisseling van minimaal 6 jaar.
- De planten aangieten met een knoflook aftreksel, om de vliegen te weren en de prei geur te overstemmen met de geur van knoflook, zie website voor dosering en werking. https://www.natuurlijk-vitaverda.nl/hoe-maak-en-gebruik-ik-knoflook-aftreksel/
Wortelvlieg in Prei
Doorboorde wortels die bruin verkleuren en afsterven, met gangen en roestkleurige strepen op de wortels tot gevolg dit wordt veroorzaakt door de wortelvlieg. Sterke afname van de groei, wortels sterven af. Dit is het zelfde insect dat ook de wortelen / peen aantast, de eerste vlucht in mei doet nog niet veel kwaad maar de tweede vlucht rond half augustus in de winterprei kan behoorlijk wat schade veroorzaken.
Biologische bestrijding van de Wortelvlieg in Prei
- Zorg voor goede vruchtwisseling, minimaal 6 jaar. (gebruik het klassieke vruchtwisselingsschema)
- Gebruik nooit verse mest
- Laat geen groot onkruid groeien in de buurt van prei, hier houd zich de wortelvlieg ik schuil maar ook trips houd zich hier schuil.
- Bij een hoge aantasting dek de prei af met doek (begin augustus tot half september) zodat de vliegen geen eieren kunnen leggen aan de wortelbasis.
- Spuit met een aftreksel van Boerenwormkruid, Rabarberblad, Vlier en ui.
- Bij een grote aantasting, vroeger oogsten!
Schimmels in Prei
Lookroest in Prei
Oranjebruine puntjes / vlekken zij zichtbaar op de stengels en blad, dit is: lookroest (Puccinia allii). Ook wel gewoon roest genoemd.
Heel kenmerkend zijn de (roestige) vlakjes op het blad. Lookroest is meestal het gevolg van een (zware) aantasting door trips (zie boven beschreven). Doordat de prei wordt aangeprikt door trips ontstaat er een wondje waar de lookroest kan binnendringen in de bladeren. Meestal ontstaat lookroest tegen eind september maar bij een natte koele zomer kan dit ook eerder gebeuren.
Biologische bestrijding Lookroest in Prei
- Zorg voor een goede bodemstructuur en voorkom overbemesting
- Te lage pH, Fosfaten zijn slecht opneembaar bij een pH lager dan <5,8. Extra Fosfaten bijmesten of zorg voor voldoende compost.
- Gebruik geen verse mest
- Plant de prei ver genoeg uit elkaar (in de rij 15cm uit elkaar en tussen de rij 75cm)
- Spuiten met een boerenwormkruid / heermoes en of een aftreksel van de adelaarsvaren, preventief toepassen! Gebruik ook als bladbemesting. (zie links op deze pagina voor maken, doseren en toepassen)
Botrytis in Prei
Ook wel Grauwe schimmel genoemd.
De bladeren beginnen van uit de top te vergelen en verzwakken, grijs schimmelpluis is zichtbaar op bladeren en stengels dit is Botrytis.
Dit is vaak een gevolg van te weinig ventilatie in het gewas, doordat prei vaak te dicht op elkaar wordt geplant ontstaat op den duur zeker bij teveel onkruid (smet/broei) over het gehele blad wordt een grijze schimmel zichtbaar (zie foto beneden) en het blad begint vanuit de top te vergelen.
Grijsrot of Grauwe schimmel genoemd. Als je blaast tegen het pluis verspreid het zich met een wolk van sporen, heel besmettelijk!
Hier beneden twee afbeeldingen:
foto 1 laat heel goed zien dat hier de uien geld ook voor prei zwaar zijn aangetast door botrytis (grauwe schimmel)
foto 2 is het resultaat 2 weken na de bespuiting met: een brandnetelgier en een knoflook aftreksel.
Biologische bestrijding Botrytis in Prei
- Ruime plantafstand (15cm in de rij en 75cm tussen de rijen)
- Te lage pH, Fosfaten zijn slecht opneembaar bij een pH lager dan <5,8. Extra Fosfaten bijmesten of zorg voor voldoende compost.
- Bestrooi het gewas met Basalt of Lava-meel, Botrytis kan dan moeilijker op het gewas gedijen.
- Ruim dode rotte bladeren, bloemen of ander dood organisch materiaal in de buurt van de prei zoveel mogelijk op. Op deze materialen gaat zich sneller Botrytis vormen en kan dan over springen op de prei.
- Zorg voor voldoende ventilatie in gewassen dat het gewas kan opdrogen.
- Spuit met een aftreksel van Brandnetel en Knoflook (combineren) Het liefst preventief maar bij zichtbare aantasting het liefst binnen 24 uur. Na 3 dagen herhalen! Eventueel na een week nog 1 keer herhalen.
Vrijlevende Wortelaaltjes in Prei
De aaltjes prikken de worteltjes aan, waardoor de lengte groei van de wortel stopt en de plant gaat dan over tot het vormen van nieuwe wortels. Aangetaste planten hebben een bossig / zeer vertakt wortelstelsel. De meeste aantastingen treden op in een koud en nat voorjaar, waarbij de plant stres ondervind.
Biologische bestrijding van Aaltjes in Prei
- Zorg voor een goede vruchtwisseling minimaal 6 jaar.
- Plant als groenbemester als Tagetes of Japanse haver om de aaltjes te doden doordat ze de wortels aanprikken.
- Ook kun je de planten aangieten met een gier van Tagetes (Afrikaantjes) verdunning: 1:10
In onze moestuin cursus uitvoerig aandacht voor het voorkomen van ziekten en plagen en de biologische bestrijding ervan, met tips en recepten. Hier beneden een overzicht van de mogelijke problemen die je kunt verwachten.
Insecten in Prei
Trips in Prei
De kenmerkende witte puntjes en vlekjes op het blad, dit wordt veroorzaakt door Trips.
Trips zijn kleine eerst wit / gele insecten lang en smal gevormd 0,5mm breed en 2mm lang, later zwart en ongeveer 2 a 3 mm lang. Ze zuigen aan de sappen van de plant en er zullen dan witte / lichtere puntjes op het blad verschijnen. Voor de prei is dit een probleem omdat de groei er licht door wordt gehinderd en er in het najaar een verhoogd risico bestaat dat de bladeren worden aangetast door lookroest. De larven / jonge trips vreten niet in het blad dat doet de prei / uienvlieg!
Biologische bestrijding Trips in Prei
- Spuit 100ml Brandnetelgier met 20ml spiritus en 20gr groenzeep per liter water, voeg hier een klein beetje suiker aan toe 2%, dit lokt de Trips uit hun schuilplaatsen. Bespuiting na 3 tot 6 dagen herhalen, zodat de trips die net uit hun eitjes komen ook geraakt worden. Meestal is een bespuiting voldoende zo tegen eind augustus / begin september.
- Prei laten overwinteren, dan vriezen de trips en de preivlieg dood. Laat de prei nog tot eind april doorgroeien en je hebt prachtige prei zonder insecten of schimmel.
Preivlieg / Uienvlieg
Blad vergeelt of rot weg, ook kan er een verdikking / vergroeiing aan de stengel basis ontstaan dit wordt veroorzaakt door de Preivlieg.
Ook jonge ui en prei planten kunnen worden aangetast door de uien-preivlieg. Voornamelijk bij hoge temperaturen en een hoge luchtvochtigheidsgraad treden er vaak probleem met de uienvlieg op. Let er op dat de jonge preiplanten niet zijn aangetast, dit kan het geval zijn bij preiplanten die uit de kas komen!!
Biologische bestrijding van Uienvlieg / Preivlieg
- Bijna niet mogelijk dit insect te bestrijden wel mogelijk preventief te weren!
- Zorg voor een ruime vruchtwisseling van minimaal 6 jaar.
- De planten aangieten met een knoflook aftreksel, om de vliegen te weren en de prei geur te overstemmen met de geur van knoflook, zie website voor dosering en werking. https://www.natuurlijk-vitaverda.nl/hoe-maak-en-gebruik-ik-knoflook-aftreksel/
Wortelvlieg in Prei
Doorboorde wortels die bruin verkleuren en afsterven, met gangen en roestkleurige strepen op de wortels tot gevolg dit wordt veroorzaakt door de wortelvlieg. Sterke afname van de groei, wortels sterven af. Dit is het zelfde insect dat ook de wortelen / peen aantast, de eerste vlucht in mei doet nog niet veel kwaad maar de tweede vlucht rond half augustus in de winterprei kan behoorlijk wat schade veroorzaken.
Biologische bestrijding van de Wortelvlieg in Prei
- Zorg voor goede vruchtwisseling, minimaal 6 jaar. (gebruik het klassieke vruchtwisselingsschema)
- Gebruik nooit verse mest
- Laat geen groot onkruid groeien in de buurt van prei, hier houd zich de wortelvlieg ik schuil maar ook trips houd zich hier schuil.
- Bij een hoge aantasting dek de prei af met doek (begin augustus tot half september) zodat de vliegen geen eieren kunnen leggen aan de wortelbasis.
- Spuit met een aftreksel van Boerenwormkruid, Rabarberblad, Vlier en ui.
- Bij een grote aantasting, vroeger oogsten!
Schimmels in Prei
Lookroest in Prei
Oranjebruine puntjes / vlekken zij zichtbaar op de stengels en blad, dit is: lookroest (Puccinia allii). Ook wel gewoon roest genoemd.
Heel kenmerkend zijn de (roestige) vlakjes op het blad. Lookroest is meestal het gevolg van een (zware) aantasting door trips (zie boven beschreven). Doordat de prei wordt aangeprikt door trips ontstaat er een wondje waar de lookroest kan binnendringen in de bladeren. Meestal ontstaat lookroest tegen eind september maar bij een natte koele zomer kan dit ook eerder gebeuren.
Biologische bestrijding Lookroest in Prei
- Zorg voor een goede bodemstructuur en voorkom overbemesting
- Te lage pH, Fosfaten zijn slecht opneembaar bij een pH lager dan <5,8. Extra Fosfaten bijmesten of zorg voor voldoende compost.
- Gebruik geen verse mest
- Plant de prei ver genoeg uit elkaar (in de rij 15cm uit elkaar en tussen de rij 75cm)
- Spuiten met een boerenwormkruid / heermoes en of een aftreksel van de adelaarsvaren, preventief toepassen! Gebruik ook als bladbemesting. (zie links op deze pagina voor maken, doseren en toepassen)
Botrytis in Prei
Ook wel Grauwe schimmel genoemd.
De bladeren beginnen van uit de top te vergelen en verzwakken, grijs schimmelpluis is zichtbaar op bladeren en stengels dit is Botrytis.
Dit is vaak een gevolg van te weinig ventilatie in het gewas, doordat prei vaak te dicht op elkaar wordt geplant ontstaat op den duur zeker bij teveel onkruid (smet/broei) over het gehele blad wordt een grijze schimmel zichtbaar (zie foto beneden) en het blad begint vanuit de top te vergelen.
Grijsrot of Grauwe schimmel genoemd. Als je blaast tegen het pluis verspreid het zich met een wolk van sporen, heel besmettelijk!
Hier beneden twee afbeeldingen:
foto 1 laat heel goed zien dat hier de uien geld ook voor prei zwaar zijn aangetast door botrytis (grauwe schimmel)
foto 2 is het resultaat 2 weken na de bespuiting met: een brandnetelgier en een knoflook aftreksel.
Biologische bestrijding Botrytis in Prei
- Ruime plantafstand (15cm in de rij en 75cm tussen de rijen)
- Te lage pH, Fosfaten zijn slecht opneembaar bij een pH lager dan <5,8. Extra Fosfaten bijmesten of zorg voor voldoende compost.
- Bestrooi het gewas met Basalt of Lava-meel, Botrytis kan dan moeilijker op het gewas gedijen.
- Ruim dode rotte bladeren, bloemen of ander dood organisch materiaal in de buurt van de prei zoveel mogelijk op. Op deze materialen gaat zich sneller Botrytis vormen en kan dan over springen op de prei.
- Zorg voor voldoende ventilatie in gewassen dat het gewas kan opdrogen.
- Spuit met een aftreksel van Brandnetel en Knoflook (combineren) Het liefst preventief maar bij zichtbare aantasting het liefst binnen 24 uur. Na 3 dagen herhalen! Eventueel na een week nog 1 keer herhalen.
Vrijlevende Wortelaaltjes in Prei
De aaltjes prikken de worteltjes aan, waardoor de lengte groei van de wortel stopt en de plant gaat dan over tot het vormen van nieuwe wortels. Aangetaste planten hebben een bossig / zeer vertakt wortelstelsel. De meeste aantastingen treden op in een koud en nat voorjaar, waarbij de plant stres ondervind.
Biologische bestrijding van Aaltjes in Prei
- Zorg voor een goede vruchtwisseling minimaal 6 jaar.
- Plant als groenbemester als Tagetes of Japanse haver om de aaltjes te doden doordat ze de wortels aanprikken.
- Ook kun je de planten aangieten met een gier van Tagetes (Afrikaantjes) verdunning: 1:10