Hoe maak en gebruik je planten- aftreksels / gier?

Aftreksels van kruiden zijn een goedkoop ecologisch middel om je groenten relatief beestjesvrij te houden. bladluizen, rupsen, aaltjes, diverse vliegen en motten en diverse schimmels kun je zo vooral preventief weren.

knoflook-aftreksel-tegen-slakken
(foto: kook methode: voor het maken van een aftreksel)

Hoe maak je aftreksels?
Kook methode: (aftreksel)
  • Vul een emmer met het kruid en overgiet met kokend water
  • Laat dit 12 tot maximaal 48 uur staan (niet langer dan wordt het concentraat te sterk
  • Zeef en voeg eventueel zeep toe (1 of 2%) als kleefstof en uitvloeier, dit om de werking te verbeteren
  • Spuit in een verhouding 1 op 10 over het gewas, het liefst bij bewolkt weer
Zon methode: (gier)
  • Vul een emmer met het kruid en giet tot aan de rand water erbij (het liefst regenwater)
  • Laat dit 4 dagen staan in de zon, dek af met een plaat tegen vliegen
  • Zeef en voeg eventueel zeep toe (1 of 2%) als kleefstof en uitvloeier, dit om de werking te verbeteren
  • Spuit in een verhouding 1 op 10 over het gewas, het liefst bij bewolkt weer

Hoe-maak-ik-Brandnetelgier
(foto: zon methode: voor het maken van een gier)

Welke planten worden gebruikt om gier mee te maken?
  • Brandnetel, boerenwormkruid, vlierblad, alsem, heermoes, rabarberblad, knoflook, kamille, munt, e.t.c. Vooral planten met sterke geur en of smaak komen in aanmerking
  • Meng verschillende kruiden voor meer effect
  • Gebruik uit voorzorg geen giftige planten zoals vingerhoedskruid, doornappel
  • Hete peper (cayenne) werkt ook, maar wees hier voorzichtig mee, kan ook voor planten te scherp zijn
  • Ook zeewier is goed voor zo'n extract. Het extract bevat veel sporenelementen en hormonale stoffen die allemaal gunstig zijn voor je planten en je bodem

Hoe werkt het?
  • Het voornaamste effect zijn de geuren en smaken deze verwarren de insecten waardoor ze wegblijven
  • Veel chemische stoffen uit kruiden werken irriterend, waardoor beestjes zich niet goed meer voeden of voortplanten of waardoor ze vluchten
  • Je groenten nemen - minimaal, maar toch - wat van de stoffen uit je aftreksel op en bouwen zo meer weerstand op
  • De hormonale stoffen uit zeewier bevorderen een goede groei

De effectiviteit van planten aftreksels
  • Dosering: preventief om de week of veertien dagen je gewassen met kruidenaftreksels bespuiten en versterken
  • Best ook de onderkant van de bladeren raken, omdat daar vaak de beestjes zitten
  • Spuit bij voorkeur 's ochtends of bij bewolkt weer beslist niet in volle zon. Best wanneer droog weer wordt verwacht, want regen spoelt je planten aftreksel natuurlijk weg
  • Deze plantenaftreksels zijn niet helemaal effectief bij grote aantastingen
  • Het effect kan natuurlijk wisselend zijn, naargelang de samenstelling van je aftreksel, de groente, het weer

Werkt een aftreksel zoals gier?
  • Verse brandnetel bevat oa histamine en mierenzuur: stoffen die insecten verwarren, beschadigen, etc. Andere heilzame planten bevatten bitterstoffen, etherische oliën, zuren, etc, met een vergelijkbare werking
  • Die stoffen breng je in oplossing door een aftreksel te maken. Je kunt die spuiten over je planten
  • Als je planten enkele dagen of meer in water laat zitten, beginnen de mierenzuur, histamine, etherische oliën etc af te breken.
  • Na een week zitten er in je oplossing nauwelijks nog werkzame insectenwerende stoffen.
  • Je gier bevat dan vooral stikstofverbindingen (je ruikt duidelijk ammoniak), kalium- en fosforverbindingen, gisten, anaërobe bacteriën, etc. Je hebt dan een snelwerkende meststof met veel micro-organismen.

Handige recepten
Onderstaande recepten zijn telkens voor 10 liter water
  • Preventief tegen schimmelziekten bij aardappels en aardbeien: laat 500 gram knoflook en 500 gram uienschillen trekken. Verdund begieten op de grond tussen de rijen.
  • Preventief tegen meeldauw, schurft en roest: 1 kilogram verse heermoes (of 150 gram gedroogd kruid) laten trekken en verdund in een verhouding van 1 op 10 tijdens de morgen verstuiven over de planten.
  • Tegen bladluizen: laat 1 kilogram brandnetel trekken en spuit het aftreksel onverdund.
  • Tegen koolwitje: laat zes handen vol gekneusde tomatenbladeren trekken gedurende vijf uur. Om de paar dagen onverdund sproeien over de koolplanten.
  • Tegen zwarte bonenluis en preimot: laat 1,5 kilogram vers gekneusd rabarberblad trekken en sproei het aftreksel onverdund over de planten.
  • Tegen roest en meeldauw: laat 300 gram vers boerenwormkruidblad trekken en sproei het in een verdunning van 1 op 3 over de planten.
  • Tegen preivlieg, bladluizen, koolwitjes en aardvlooien: laat 1 kilogram fijngehakte vlierbladeren van de vlierboom trekken in en sproei het aftreksel onverdund over de aangetaste planten.

Plantenaftreksels / Gieren maken nader omschreven:
- Brandnetelgier maken

- Heermoes gier
- Boerenwormkruid gier
- Knoflook aftreksel
- Tomatenblad gier
- Alsem gier
- Varen aftreksel
- Rabarber aftreksel
- Vlierblad aftreksel
- Kamille aftreksel
- Valeriaan aftreksel